Przy projektowaniu kuchni jest nieco trudniej jak z innymi pomieszczeniami, gdyż nie mamy pełnej dowolności aranżacyjnej i musimy przestrzegać odgórnych zasad ergonomii i oprócz ładnego wnętrza otrzymać również przestrzeń, jak najbardziej praktyczną i wygodną w użytkowaniu.

Dlatego należy zacząć od lokalizacji takiego pomieszczenia. Może to być kuchnia w pełni zamknięta, jako oddzielne pomieszczenie jak również kuchnia półotwarta, czy też aneks kuchenny będący częścią pokoju dziennego /strefy dziennej. Oczywiście częstokroć, gdy mamy mieszkanie deweloperskie lub istniejący dom mamy mniejsze możliwości zmian, wydzielenia czy otwarcia przestrzeni. Jeśli chodzi natomiast o układy pomieszczenia kuchennego, mamy układ liniowy, układ narożny „L” czy układ półzamknięty „U”, inaczej zwany podkową. Mamy również układy mieszane, w których zastosowana jest dodatkowo wyspa lub półwysep. Ale to od preferencji właścicieli, użytkowników i inwestorów zależeć będzie układ oraz lokalizacja takiego pomieszczenia, gdyż nie każdy jest zwolennikiem, preferowanych dziś otwartych kuchni.

Każdy układ sprawdzi się dobrze gdy zachowamy trójkąt lub linię pracy polegającą na fazach przygotowania posiłków, to jest: wyjęcie produktów rozpoczynające się od lodówki i magazynów – w tym przypadku najlepiej sprawdzą się różnego rodzaju cargo i szuflady; wstępne przygotowanie i obieranie które odbywa się przed zlewem lub w jego bezpośredniej przestrzeni, dodatkowe przygotowanie za częścią ze zlewem (tu już jest część czysta kuchnia); podgrzewanie odbywające się na płytach, kuchence i /lub grillu oraz wydawanie i przyozdabianie które powinno mieć miejsce na przestrzeni odstawczej i za urządzeniami grzewczymi… Taki cykl pracy z dużych kuchni gastronomicznych powinien być również zachowany w kuchni domowej, by pomieszczenie w którym spora część ludzi spędza dużo wolnego czasu, sprawiało przyjemność użytkowania.

Nie przeszkadza dla tego układu by zlew i płytę grzewczą zlokalizować na wyspie lub jedynie płytę grzewczą na niej, gdy wyspa ta jest mniejszych rozmiarów. Popularne są również tak zwane kombajny tower’y czy wieże, w których zlokalizowane są sprzęty zabudowane jak lodówka mikrofalówka piekarnik ekspres do kawy, a nawet zmywarka i kosz na śmieci z młynkiem, choć te dwa ostatnie lepiej mieć w pobliżu zlewozmywaka. W wieży znajdzie się też miejsce dla szuflad, cargo i szaf na produkty, które dobrze się sprawdzą, gdy nie mamy oddzielnej spiżarni. W takim układzie możemy również zrezygnować z lodówki wbudowanej na koszt lodówki side-by-side lub nawet dwóch lodówek i ładnie je obudować.

Dobrze jest również wygospodarować mały stolik – może być on niski z typowymi krzesłami – lub typowy breakfast-table – wysoki z hokerami, krzesłami barowymi. Przy małych kuchniach może on być składany, a przy większych kuchnia dobrze jest zastosować normalny stół dla czterech, do sześciu osób nawet mimo posiadanej, koniecznie w pobliżu jadalni. Taki stół może być również częścią wyspy jako stolik niski lub barek wbudowany /wkomponowany w tę wyspę.

A jeśli chodzi o wykończenie mamy zupełną dowolność. Oczywiście że najbardziej będą pożądane meble z MDF’u na wysoki połysk, blaty z kompozytu jak Corian, Hanex, Staron, Kerrock, czy polski Acres lub kamienne (ostatnio znów modny marmur, granit, czy najdroższe i najciekawsze kwarcyty, onyksy i kwarcogranity), nad blatem szkło Labobel,  natomiast na podłodze wielkopowierzchniowe płytki gresowe lub płyty ze spieków ceramicznych. Ale przy dzisiejszym wyborze materiałów i ich mnogości na podłodze możemy zastosować na przykład deski drewniane, gdyż są już takie które nadają się do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, żywicę epoksydową lub nawet wracającego do łask lastriko (lastrico). Płytki też nie muszą być oczywiste – mamy ostatnio modne płytki o geometrycznych kształtach (np. heksagony i romby), ornamentowane lub terakotę różnokolorową. I takiego typu płytki można również zastosować nad blatem, by uzyskać spójność z posadzką. Same blaty też mogą być drewniane, z płyty melaminowej matowej lub w połysku, lub też laminowane HPL’em gdzie wzorów są setki, łącznie z tymi metalicznymi i bardzo nietypowymi. A blaty ze szkła lub stali kwasoodpornej też nie są już nowością w kuchniach domowych. Jeśli chodzi natomiast o fronty tutaj też możemy zastosować szkło, drewno, forniry, dzięki którym uzyskamy strukturę drewna i na przykład jednocześnie wysoki połysk. A same fronty nie muszą być gładkie, gdyż różne frezy ornamenty i wycięcia też są coraz szerzej stosowane. I możemy tu skorzystać z gotowych wzorów lub samemu wymyślić taki patchwork…

A jeśli chodzi o wnętrza mebli również mamy ogromną ilość systemów które wspomagają nas w przechowywaniu i magazynowaniu. Najlepiej sprawdzą się szuflady, cargo różnej wysokości, wysuwane kosze, sortowniki małe i duże, a w narożnikach różne kołowrotki i systemy które umożliwią, że nie stracimy przestrzeni w tych newralgicznych miejscach.

Przydatne są też górne meble nad blatami lub słupki wbudowane lub też wolnostojące. Ich wymiary, głębokości i odległości nad blatem są ściśle określone. Natomiast jeśli chodzi o wysokość lepiej zrobić je po prostu do sufitu i zamknąć tą przestrzeń na rzeczy rzadziej używane, niż miałby zbierać się tam nad nimi kurz. Ewentualnie jeśli mamy szafki niższe, można zrobić nad nimi sufit podwieszany o głębokości równej głębokości elementów. W górnych szafkach można ukryć okap, ociekacz i inne elementy które muszą być wyżej. W górnych szafkach można zastosować typowe drzwiczki lub różne systemy składane do góry, nawet ze wsparciem i otwieraniem elektrycznym. Tutaj od charakteru kuchni zależy też będzie czy wybierzemy tradycyjne uchwyty, relingi, uchwyty zagłębione, listwy zagłębione lub pochwyty wyfrezowane we frontach meblowych, czy może szafki gładkie, otwierane na dotyk, na tak zwanego tip-on’a.

Jeśli chodzi o oświetlenie najlepiej sprawdzi się to górne LED ukryte i zlicowane z sufitem podwieszonym, ale koniecznie wsparte przez oświetlenie podblatowe meblowe lub liniowe w postaci pasków LED, jarzeniówek, halogenów i innego typu oświetlenia, zapalanego lokalnie i umieszczanego pod szafkami lub na ścianach bezpośrednio przy powierzchni pracy. Zwisy i lampy ozdobne warto natomiast stosować nad stołami, wyspami i innymi elementami wolnostojącymi.

Jak widać temat jest bardzo obszerny i należy przemyśleć każdy aspekt w projektowaniu kuchni, dlatego dobrze po poradę udać się do architekta i projektanta zanim pójdziemy do stolarza czy studia meblowego, którzy nie mają aż tak dużego doświadczenia w ergonomii, projektowaniu nowoczesnych wnętrz i technologiach oraz aktualnych trendach. A przecież w kuchni toczy się życie i kuchnia jest sercem domu. Jako ważne, często centralne pomieszczenie strefy dziennej, musi być spójne z resztą wnętrza, założeniami i ogólną aranżacją…

autor Marcin Sieradzki – architekt z Łodzi